De digitale economie blijft groeien, waaronder het aanbod van online platformen. Ondernemingen kunnen ervoor kiezen zelf via een eigen webshop hun producten online aan te bieden aan consumenten, maar kunnen dit ook via een online platform zoals eBay of Amazon doen. Het is voor ondernemingen voordelig om hier gebruik van te maken omdat dit veel kosten kan schelen. Deze online platformen krijgen echter steeds meer macht en kleine ondernemers zijn daar vaak de dupe van. Daarom heeft de Europese Commissie (EC) een voorstel gedaan voor nieuwe regelgeving die ingrijpende gevolgen heeft voor de online platformen.
Hiervoor verscheen deel 1 uit deze blogserie: de achtergrond en introductie van de nieuwe verordening. Volgende week verschijnt het laatste deel van de serie:
In deze blog wordt het eerste deel van de inhoud van de verordening besproken (algemene voorwaarden en toegang tot data). Zoals in onze eerste blog te lezen was, introduceert de verordening regels om de zakelijke gebruiker van online platformen (dus de verkopers) te beschermen tegenover het platform. Zo moeten de algemene voorwaarden van de platformen – onder de nieuwe verordening – aan bepaalde transparantieregels voldoen:
Helder en toegankelijk
De algemene voorwaarden van de platformen moeten:
in duidelijke en eenduidige taal zijn opgesteld (= niet vaag, niet-specifiek of weinig gedetailleerd over commerciële kwesties); op elk moment van contracteren (dus ook tijdens de onderhandelingen) eenvoudig toegankelijk zijn. Wordt hier niet aan voldaan, dan kan de zakelijke gebruiker de voorwaarden vernietigen. Dat geldt wel alleen voor het niet-conforme gedeelte van de voorwaarden, dus bijvoorbeeld alleen het artikel dat te vaag is.
Informeren over wijzigingen
Online platformen mogen hun algemene voorwaarden niet zomaar wijzigen (behalve als de wijzigingen wettelijk verplicht zijn):
zakelijke gebruikers moeten geïnformeerd worden over beoogde wijzigingen van de algemene voorwaarden; wijzigingen mogen pas worden doorgevoerd als er een ‘redelijke’ kennisgevingsperiode is verstreken van minimaal 15 dagen; de zakelijke gebruiker kan afstand doen van deze kennisgevingsperiode. Het is wel de vraag of de zakelijke gebruiker echt de vrijheid heeft of dat het online platform er bijvoorbeeld voor kiest alleen zaken te doen met gebruikers die bereid zijn afstand te doen van deze verplichting.
Handelt het online platform in strijd met bovenstaande voorwaarden, dan zijn de wijzigingen nietig (wordt geacht nooit te hebben bestaan: dus met terugwerkende kracht).
Opschorting en beëindiging overeenkomst
In de algemene voorwaarden moet duidelijk worden omschreven om welke redenen platformen de overeenkomst kunnen opschorten of beëindigen. Als hier niet aan wordt voldaan, dan is die bepaling over opschorting of beëindiging vernietigbaar. Verder moeten platformen het besluit voor opschorten of beëindigen duidelijk motiveren aan de gebruiker.
Informatie over ranking
Ook moet er in de algemene voorwaarden worden opgenomen hoe de ranking – de volgorde waarop de producten/diensten worden getoond – wordt bepaald. Vaak wordt hiervoor gebruik gemaakt van algoritmes en profielen van bezoekers. Voor een zakelijke gebruiker van een online platform is dit echter een vage constructie die niet transparant is. Een online platform hoeft de bedrijfsgeheimen niet prijs te geven, maar moet wel de belangrijkste parameters opnemen die de ranking bepalen. Wanneer de mogelijkheid bestaat om tegen betaling de ranking te beïnvloeden (bijvoorbeeld hoger geplaatst te worden), dan moet het platform dit duidelijk beschrijven.
Gedifferentieerde behandeling
Het is ook mogelijk dat de aanbieder van het online platform zelf ook producten en/of diensten aanbiedt via zijn online platform, zoals een Bol.com die naast producten van verschillende bedrijven ook eigen producten verkoopt. Wanneer het niet transparant is of deze producten/diensten anders behandeld worden in bijvoorbeeld de ranking, kan dit veel vragen oproepen. In de verordening is er daarom bepaald dat er in de algemene voorwaarden een omschrijving opgenomen moet worden van elke gedifferentieerde behandeling die zij geven of kunnen geven.
Aanbieden via andere kanalen
Platformen mogen de zakelijke gebruikers beperkingen opleggen voor het aanbieden van dezelfde producten of diensten via andere kanalen, zoals andere online platformen. De reden voor het opnemen van deze beperkingen moet dan wel in de algemene voorwaarden worden uitgelegd.
Toegang gegevens
Bij het gebruiken van een online platform worden er door zowel de zakelijke gebruikers als door consumenten (persoons)gegevens verstrekt. Denk hierbij aan de NAW-gegevens van de consumenten, maar ook gegevens over de aangeboden producten (zoals productfoto’s, productinformatie). Deze gegevens kunnen erg waardevol zijn voor zowel de aanbieder van het online platform als voor de zakelijke gebruiker. Daarom moet in de algemene voorwaarden worden beschreven of zowel het online platform als de zakelijke gebruiker toegang heeft tot welke gegevens en wat de voorwaarden daarvoor zijn.
Dit zijn de belangrijkste regels met betrekking tot de algemene voorwaarden. Wanneer deze nieuwe verordening aangenomen wordt, moeten online platformen hun algemene voorwaarden aanzienlijk gaan veranderen. Daarnaast moet er een intern klachtensysteem opgezet worden en moet er een bemiddelaar aangewezen worden. In de volgende blog wordt deze geschilbeslechting besproken.