VEEL ICT-CONTRACTEN VERMELDEN UITSLUITINGEN VAN AANSPRAKELIJKHEID VOLLEDIG IN HOOFDLETTERS. DEZE GEWOONTE IS BUITENGEWOON STOREND: HET IS ALGEMEEN BEKEND DAT EEN TEKST DIE VOLLEDIG IN HOOFDLETTERS IS GESCHREVEN, NAUWELIJKS TE LEZEN IS. NIEMAND HEEFT ENIG IDEE WAAROM CONTRACTSJURISTEN DAT DOEN, MAAR ZE BLIJVEN HET ALLEMAAL DOEN. HOUD ERMEE OP.
Wie zo gek is om standaardvoorwaarden door te nemen, zal het vaak zijn opgevallen: als het over aansprakelijkheid gaat, staat de hele clausule ineens IN HOOFDLETTERS. Vaak hoor ik daar verklaringen voor als, dat is zo belangrijk in een contract dat het opvallend moet zijn. Of: ze willen zeker weten dat je niet gaat klagen het niet gezien te hebben.
Het grappige is: er is eigenlijk geen reden, behalve dat juristen elkaar allemaal na-apen, en mogelijk de beslissing uit de oertijd van de ICT dat beeldschermen enkel met hoofdletters werkten.
Als je diep gaat speuren in het internationale recht, dan kom je op een gegeven moment uit bij conservatieve Amerikaanse contractsjuristen. Amerikaans recht, in het bijzonder de Uniform Commercial Code (UCC) die als harmonisatie van het common law contractenrecht geldt, eist dat een beperking van aansprakelijkheid ‘conspicuously’ gebeurt. De UCC noemt enkele voorbeelden, zoals een groter lettertype, boldface (vetgedrukt) en een contrasterende kleur. Nergens in de UCC staat echter dat het gebruik van alleen hoofdletters een mogelijkheid is om aan deze wet te voldoen. Toch is dit op zeker moment ineens de trend geworden. Mogelijk is men begonnen hoofdletters te gebruiken toen de eerste online licenties en dergelijke moesten worden geschreven. In het begin van het internettijdperk waren veel diensten nog text-only en was zelfs het veranderen van lettertype of gebruik van kleur onmogelijk. Er zijn dan weinig andere manieren om iets te laten opvallen dan het in alleen hoofdletters vermelden.
Maar wellicht is de gewoonte al in de typemachine-tijd ontstaan, waar ook zelden andere mogelijkheden zijn dan hoofdletters of onderstrepen.
Vandaag de dag lijkt deze gewoonte minder populair te zijn, in ieder geval bij uitonderhandelde contracten waarbij beide partijen wel beseffen dat de tekst anders onleesbaar wordt. In standaardcontracten komt het gebruik van hoofdletters nog wel voor, maar wat ons betreft mag met deze gewoonte per direct gebroken worden. Het heeft geen enkele juridische betekenis.