Aansprakelijkheid is voor veel ondernemers een grote zorg. Je wilt immers voorkomen dat je grote claims krijgt door een foutje bij de levering van je dienst of een bug in je software. Helemaal vervelend is het als er ook nog eens boetes opgelegd worden bij fouten, een favoriet van veel inkoopvoorwaarden. Dan is er misschien geen schade maar moet je tóch een hoop geld betalen als het misgaat. Maar, hoe gek het ook klinkt, het kan juridisch soms slim zijn om jezelf een boete op te leggen. Er zit namelijk een juridische truc achter die dan je aansprakelijkheid op nul zet.
Een contractuele boete is een relatief ongebruikelijke clausule om in algemene voorwaarden op te nemen. Normaal is het namelijk zo dat je klant moet aantonen schade te hebben geleden van jouw wanprestatie, en dan kan hij dat bedrag bij je claimen. Geen cent meer – wij doen niet aan Amerikaanse toestanden van 50.000 dollar smartengeld omdat je zo gehecht was aan je boekhoudpakket dat het niet deed.
Een boete moet worden betaald zodra de daaraan gekoppelde voorwaarde zich voordoet. Zeg je dus, ik betaal duizend euro boete bij uitval dienst, dan moet je die boete betalen bij iedere seconde uitval, en zelfs als sprake zou zijn van overmacht. Je moet een boetebeding dus héél zorgvuldig opschrijven zodat het alleen afgaat in de gevallen waarin je ook echt bereid bent die te betalen.
En let op: een boete is in verzekeringstaal een “vrijwillig gedane toezegging” en die valt daarmee buiten je beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Reken jezelf dus niet rijk met die ton die je verzekeraar per geval uitkeert – als jij in je voorwaarden zegt dat je een ton boete gaat betalen bij een gemiste deadline, dan zal je verzekeraar je keihard uitlachen als je die vervolgens bij hem komt halen omdat je tot een ton verzekerd bent.
Oké, en wat is nou die truc. Heel simpel: volgens de wet (artikel 6:92 lid 2 BW) komt een boete in de plaats van de schadevergoeding. Staat er dus duizend euro boete op je downtime en heeft je klant een ton schade, dan moet jij dus duizend euro betalen en geen cent meer.
Wat je dus doet, is in je algemene voorwaarden opnemen dat je gewoon tot een zeker bedrag aansprakelijk bent. Dat is wat mensen verwachten en wat natuurlijk op zich ook redelijk is. In je aparte service level agreement of offerte omschrijf je gebeurtenissen waarvoor je een boete betaalt, en elders neem je op dat de SLA of offerte wint van de algemene voorwaarden. Daarmee komt die boete dus in plaats van je aansprakelijkheid.
Een slimme klant kent deze truc, en die zal dus eisen dat er bij die boete komt te staan “onverminderd het recht op schadevergoeding”. Dat mag, maar dat kan dan een mooi argument zijn om je prijs omhoog te gooien. Er zijn immers geen juridische aanpassingen, uiteindelijk is alles een commerciële vraag.